Her yıl dünya çapında milyonlarca insanı etkileyen inme, hakikat vakitte ve uygun halde müdahale edilmediğinde ömür kalitesini düşürüyor, kalıcı sakatlıklar ve hayati riske yol açabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kısmı Lideri Prof. Dr. Engin Çakar, “İnme Farkındalık Ayı” kapsamında inme ve tedavisi konusunda değerli bilgiler verdi.
Tedavi geciktikçe kalıcı hasar riski artıyor
İnme, beyne giden kan akışının kesilmesiyle ortaya çıkan bir durumdur. Beyin dokusuna oksijen ve hayati besinler ulaştırılamadığında, dakikalar içinde beyin hücrelerinin mevti gerçekleşir. İki ana çeşidi vardır:
– İskemik inme: Beyne kan taşıyan damarlarda tıkanıklık sonucu oluşur.
– Hemorajik inme: Beyinde ya da beyne yakın bir damarın kanaması sonucu meydana gelir.
İnme, süratle müdahale gerektiren önemli bir sıhhat sıkıntısıdır. Tedavi geciktikçe, beyin hücrelerinde kalıcı hasar riski artar. İnmenin en değerli belirtilerini tanımanız çok değerlidir, İnme sırasında süratli müdahale hayati kıymet taşımaktadır. İşte inmenin en yaygın belirtileri;
1. Yüzde asimetri: Yüzün bir tarafında ani düşüklük yahut kayma.
2. Kol yahut bacakta güçsüzlük: Vücudun bir tarafında hareket kaybı yahut his kaybı.
3. Konuşmada zorluk: Kelimeleri düzgün tabir edememe, peltekleşme yahut konuşamama.
4. Ani görme kaybı yahut bulanıklık: Özellikle tek beğenilen yahut görme alanında daralma.
5. Yoğun baş ağrısı: Nedeni açıklanamayan birdenbire ortaya çıkan, şiddetli baş ağrısı.
6. Denge ve uyum kaybı: Yürümede zorluk, ani düşmeler.
Bu belirtiler ortaya çıktığında kişinin vakit kaybetmeden tıbbi yardım alması gerekir. “F.A.S.T.” (Face, Arms, Speech, Time) yani “Yüz, Kollar, Konuşma, Zaman” rehberi bu belirtileri kolaylıkla hatırlamak için kullanılan yaygın bir prosedürdür.
Hipertansiyon, diyabet ve obeziteye dikkat!
İnme büyük ölçüde önlenebilir bir sıhhat meselesidir. Yüksek tansiyon, diyabet, obezite, sigara ve çok alkol tüketimi üzere faktörler inme riskini artırır. Sağlıklı beslenme, tertipli idman, gerilim idaresi ve kronik hastalıkların denetim altına alınması, inme riskini kıymetli ölçüde azaltabilir.
İnme Sonrası Rehabilitasyon ve Robotik Uygulamalarla Sağlıklı Adımlar
İnme geçiren birçok kişi, beynin etkilenen bölgesine nazaran farklı derecelerde fizikî ve zihinsel yeti kaybı yaşayabilir. İnme sonrası rehabilitasyon, hastaların eski hayat kalitesine dönebilmesi için kritik değere sahiptir. Rehabilitasyon süreci, hekimler, fizyoterapistler, konuşma terapistleri ve psikologlar üzere birçok branşı bir ortaya getirir.
Son yıllarda geliştirilen Robotik fizik tedavi uygulamaları, inme rehabilitasyonunda çığır açan bir yenilik olarak öne çıkmaktadır. Bu teknolojiler, hastaların güzelleşme süreçlerini hızlandırmak ve daha aktif bir tedavi sunmak için kullanılır. Öne çıkan birtakım robotik tedavi yaklaşımları şunlardır:
1. Robotik Yürüme Sistemleri: Yürüme yetisini tekrar kazanmak için kullanılan bu sistemler, hastaya dayanak sağlayan bir dış iskelet (exoskeleton) kullanır. Bu aygıtlar sayesinde yeni hareket modellemeleri geliştirilir ve beyin-yürüyüş kontağı yine yapılandırılır.
2. El – Kol Denetimi için Robotik Tedavi: İnme nedeniyle kas gücünü ve uyumu kaybeden hastalar, robot dayanaklı kollar sayesinde ellerinin ve kollarının fonksiyonunu geri kazanabilir.
3. Sanal Gerçeklik (Virtual Reality) Temelli Tedaviler: Daha eğlenceli ve motivasyon artırıcı bir ortamda rehabilitasyonu mümkün kılar, hastaların reflekslerini ve bilişsel fonksiyonlarını geliştirmeye yardımcı olur.
Robotik teknolojiler, yalnızca fizikî fonksiyonların değil, tıpkı vakitte beynin kendisini tekrar yapılandırma yeteneğini takviyeler. Beyinde tekrar sinirsel temaslar kurarak motor fonksiyonların geri kazanımı sağlanabilir. İnme, erken fark edildiğinde ve tedbire stratejileri uygulandığında büyük ölçüde önlenebilen bir hastalıktır. Risklerinizi bilmek, sağlıklı bir hayat biçimi benimsemek ve belirtileri erken tanımak bu ölümcül yahut sakat bırakıcı durumun önlenmesinde kritik ehemmiyet taşır. İnme sonrası süreçte ise çağdaş teknolojileri içeren rehabilitasyon formülleri sayesinde hastaların daha süratli ve faal bir formda uygunlaşması mümkün olabilir. Bugün her bir birey olarak yapmamız gereken, inme hakkında bilinçlenmek, riskleri azaltıcı tedbirler almak ve bu kritik sıhhat meselesine karşı yaklaşımımızı tekrar değerlendirmektir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
